Ramazan Hilal’i

2 günlük Hilal- Orhan KARTAL- Batman

Ramazan Hilali için Hadis-i şerifte, (Hilali görünce oruç tutun, tekrar görünce orucu bırakın) diye buyuruyor.
Her senenin tartışmalı konusu olan ve bir ay boyunca ekranlarda Ramazan Hilal’i göründü mü ? görünmedi mi? Fazla mı oruç tuttuk veya bir gün önceden mi başlamamız gerekiyor diye devam eden bir suru sual ve bu sualler her sene bizleri yoruyor.

Peki bu Ramazan Hilal’i neydi, Hilal Ramazan ayı için neden önemlidir…
Konuya önce Hicri ve Miladi takvim ile başlamak daha iyi olur.

Dünyanın Güneş etrafındaki bir tam dolanımını temel alan miladi takvimde 365 gün vardır. Ama Ay’ın Dünya etrafındaki donanımıyla belirlenen hicri takvimde ise 354 gün bulunur.

Hicri takvim ile miladi takvim arasında yılda 11 günlük bir fark var, bu da her yıl ramazan ayının 11 gün öne gelmesinin nedenini anlatıyor. Yani uydumuz olan Ay, Dünya etrafında ki bir tam dönüşü 29,5 günde tamamlıyor. Bir yıl içinde 12 takvim ayı olduğuna göre, bir hicri takvim yılı 12 x 29.5 = 354 günde sona erer.  Ayın Dünya etrafında ki bir döngüsü 29,5 gün olduğu için; hicri takvime göre Aylar, 29 veya 30 gündür.  Ramazan ayının da her yıl 30 gün veya 29 gün olmamasının temel sebebi de budur.

Hicri takvimde her ay Hilal ile başlayıp hilal ile sonlanır. O nedenle Ramazan ayı da hilal ile başlayıp hilal ile biter. Özellikle ramazan ayının İslam alemi için oruç ayı olması onun hassasiyetini daha da ortaya koymaktadır.

Diyanet İşleri Başkanlığı, Ramazan ayında hilal gözetlemek üzere bazı illerde birer komisyonlar kurarak, hilalin çıplak gözle de görülmesi veya görüldüğü yerleri tespit hususunda azami hassasiyet gösteriyor. Bu illerden biri de Batman ilimizdi.
Batman da, 25 ve 26 Mayıs tarihlerinde Batman İl Müftülüğü ve Mezopotamya Astronomi Derneği’nin ortak güzel bir çalışması oldu. İki gün boyunca, güneş batmadan yaklaşık 1 saat önceden belirtilen konumlarda çıplak gözle ve teleskoplarla gözlemler yapıldı.

Gözlem yaptığımız 2 konum vardı, birincisi ilk gözlem akşamı için Yeşil Öz köyünün yukarılarına Batman'ın yüksek dağı olan Kıra Dağına çıktık. 

Gözlem yaptığımız ikinci konum ise Kıra Dağının Beşiri yolu üzerinde bulunan dört mevsim’in karşısında bulunan buruna çıktık. 

Vizyon-tele filmini andıran birçok anımız oldu, oldukça güzel ve bir o kadar da değerli bir çalışma oldu hepimiz için.

Bu gözlem ekibinde, Batman İl Müftülüğünden ve Mezopotamya Astronomi Derneğinden oluşan yaklaşık 17-18 kişilik bir ekip olarak bulunduk. Komisyon başkanı ve İl müftümüz olan Turgut ERHAN ve Mezopotamya Astronomi Derneği başkanı Mahmut TEKEŞ (ben) , üye ve gönüllerinde katıldığı renkli bir etkinlik oldu.

Gözlemin ilk günü (25 Mayıs) hava açık ama Ay, yeni ay evresinde olduğundan gözlemek mümkün olmadı. Gözlemin ikinci akşamı (26 Mayıs) batı ufku tamamen bulutlarla kaplanmış durumdaydı. Ay hilal evresinde, bir günlük hilal vardı ama bulutlardan dolayı göremedik. Günümüz teknolojisinde değil bu ay on yıl sonrasında bile hangi tarihte ay hangi konumda diye öğrenebilirsiniz. Yani aslında biz 25 ve 26 Mayısta gerçekleştirdiğimiz etkinlikle, bildiğimiz bir şeyin sadece şahidi olmak istedik.

Tuttuğunuz oruç, ettiğiniz her dua kabul olmasını diliyorum… Hayırlı Ramazanlar.

kaynak: Ramazan Hilali