12 Kasım 2019 Salı

Merkür Geçişi

9 Mayıs 2016 yılında Batman TED Koleji’nin bahçesine iki teleskop kurarak Merkür gezegenin Güneş önünden geçişini izlemiş ve izlettirmiştik. Şimdi yaklaşık 3,5 yıl aradan sonra tekrar Merkür 11 Kasım 2019 Pazartesi günü Güneş’in önünden tekrar geçiş yapacak.
Merkür Gezegeninden kısaca bahsedecek olursak; Merkür, Güneş Sistemindeki en küçük ve Güneş'e en yakın gezegen. Kendi etrafında 88 dünya günde dönerken, güneş etrafında 116 dünya gününde dolanmaktadır. Isıyı hapseden bir atmosferi olmadığı için Güneş’i gören yüzeyin sıcaklığı 427 derece, Güneş’i görmeyen yüzeyinin sıcaklığı ise -127 derecelere kadar varıyor. Merkür gezegenin bilinen uydusu veya halkası yoktur.
Merkür, her yüzyılda yaklaşık olarak 13 kez transit geçiş gerçekleştirir. 11 Kasım 2019 Pazartesi günü Merkür transit geçişi gerçekleşecek ve doğrudan güneşin önünden geçtiği esnada bizler de Dünyanın bazı bölgelerinde bu geçişi gözlemleyeceğiz.
Geçiş, Amerika, Atlantik ve Pasifik Okyanusları, Yeni Zelanda, Avrupa, Afrika ve batı Asya da dahil olmak üzere, Dünya'nın çoğunda yaygın olarak görülecektir. Ama bu geçiş, orta ve doğu Asya, Japonya, Endonezya ve Avustralya'dan görülmeyecek. Türkiye’nin bütün illerinde başlangıcı gözükecek ama bütün geçişi göremeyecek çünkü erken saatlerde güneş batıyor.
Geçiş tarihi, 11 Kasım 2019 Pazartesi günü ve geçiş saatlerine baktığımızda ise şöyle;
İlk temas; 15:27
İkinci temas; 15:37
En büyük transit; 18:48
Üçüncü temas; 21:02
Dördüncü temas; 21:14
Merkür geçişlerin tarihine baktığımızda 1600’lu yıllara kadar gidilmektedir. Yakın zamanlarda ise; 15 Kasım 1999, 7 Mayıs 2003, 8 Kasım 2006, 9 Mayıs 2016 bu yıl 11 Kasım 2019 ve bir sonra ki geçiş 13 Kasım 2032’te olacaktır.
Fark ettiyseniz, bu geçişler hep Mayıs ve Kasım aylarında gerçekleşmektedir. Merkür eksantrik bir yörüngeye sahip olduğu için; Kasım geçişleri, Mayıs geçişlerinin yaklaşık iki katı sıklıkta gerçekleşir. Mayıs ayında Merkür, Dünya’ya oldukça yakındır ve güneşten oldukça uzaktır. Kasım ayında Merkür, Dünya’ya oldukça uzak ve güneşe oldukça yakın olur.
Merkür Geçişinin burçlara olumlu, olumsuz etkileri var mı diye soracaksınız? Merkür geçişinin olacağı 11 Kasım 2019 Pazartesi günü, Güneş Terazi takım yıldızında (yani terazi burcunda) olacak. Bu geçişin ne terazi ne de diğer hiçbir burca olumlu veya olumsuz bir etkisi olmayacaktır. Çünkü bu doğal bir olaydır.
Merkür geçişini nasıl gözlemlememiz gerekmekte diye sorabilirsiniz! Bu tür geçişleri bir güneş gözlüğü, yanmış film, dürbün veya karatılmış cam ile gözlemleyemezsiniz. Bunu ancak GÜNEŞ FİLTRESİ olan bir TELESKOP ile gözlemleyebilirsiniz. Güneş Filtresi olmayan bir teleskop ile gözlemlerseniz ne mi olur? Kalıcı olarak göz merceğiniz yanar ve kör olursunuz…
Merkür Geçişi ile ilgili hazırladığım “Merkür Transit Geçişi” adlı videomu da Youtube kanalımdan izleyebilir ve sorularınız yöneltebilirsiniz.
Gökyüzünüz açık olsun…

8 Kasım 2019 Cuma

Mekânın Yeni Sahibi, Satürn!

Son dönemlerde astronomi ve uzay çalışmaları ile ilgili güzel bir o kadar da şaşırtıcı gelişmelerle karşı karşıyayız. Bu şaşırtıcı gelişmelerden en sonuncusu olan Satürn gezegenin 20 uydusunun keşfinden bahsedeceğim bu yazıda…
Bu yazıyı yazarken, an itibariyle güneş sisteminin dışında keşfedilen ve onaylanmış gezegen sayısı 4057’dir ve 4495 tane de aday gezegen olduğunu söyleyebilirim. Biz güneş sisteminin dışında keşifler ile uğraşırken, güneş sistemindeki yeni buluşlar bizi daha çok şaşırtıyor. Her geçen gün, her geçen keşfin aslında bizlerin güneş sistemi hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığımızı ve zamanla onu daha çok tanıyabileceğimizi söyleyebilirim.
Ekim 2016'da NASA'nın Cassini uzay aracı Satürn'e ve ana halkalarına son bakışlarını yakaladı. Neredeyse üç yıl sonra, gök bilimciler Satürn'ün yörüngesinde 20 küçük uydunun keşfedildiğini ve gezegen uydularının toplamının 82'ye ulaştığını açıkladılar. Bu haber, Güneş Sistemimizin en büyük ve en ağır gezegeni olan Jüpiter'in yörüngesinde 12 yeni ay (uydu) olduğunu açıklamasından neredeyse bir yıl sonra geldi.
Hawaii'deki Maunakea'daki Subaru teleskopu kullanılarak, Satürn çevresinde yörüngede bulunan bu 20 yeni uydunun keşfi gerçekleşti. Bu uyduların her birinin çapı yaklaşık 5 km'dir (üç mil); Bunlardan 17 tanesi gezegeni "geri" yönde yörüngeye sokuyor. Diğer üç uydu, ilerleme yönünde yani Satürn'ün döndüğü yön ile aynı ilerliyor. İlerleyen uyduların ikisinin halkalı gezegenin etrafında bir kez seyahat etmesi yaklaşık iki yıl alırken daha uzak olan uydulardan birinin, bu yörüngeyi tamamlaması üç yıldan uzun sürüyor.
Güneş Sistemimiz 2006 yılında Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından getirtilen gezegen olma koşullarına göre, 8 gezegenimiz ve 5 tane de cüce gezegenimiz vardır. Son 13 yıldır bu bilgi değişmemiş, her ne kadar Plüton cüce gezegeni için girişimler olsa da bir değişiklik olmamıştır.





Güneş Sistemimiz de ki Gezegen ve Cüce gezegenlerin uyduları şöyle;
Güneş Sistemimizin en büyük ve en ağır gezegeni Jüpiter olabilir ama artık uyduları en fazla olan Satürn gezegenidir.

Kaynak: Mekânın Yeni Sahibi, Satürn!